واژه هایی از این دست نكاتی ارزنده در مورد بورس

تهیه و تنظیم: ملیحه متغیر / دانشجوی دكتری زبان و ادبیات فارسی

در ادامه توضیح و تعریف واژه ها و نام های تخصصی كه در مجتمع صنایع و معادن احیاء سپاهان كاربرد ویژه ای دارد این بار برآنیم تا به واژه «بورس» بپردازیم.

بورس و مفهوم آن

Bourse  کلمه‌ای فرانسوی است که معنای آن در زبان فرانسه «کیف پول» می‌باشد. واژه بورس از نام خانوادگی شخصی به نام «واندر بورس» اخذ شده که در اوایل قرن چهاردهم در شهر بروژ بلژیک می-زیسته و صرافان شهر در مقابل خانه او گرد هم می¬آمدند و به دادوستد کالا، پول و اوراق بهادار می‌پرداختند. این نام بعدها (۱۳۰۹) به کلیه اماکنی اطلاق شد که محل دادوستد پول، کالا و اسناد مالی و تجاری بوده است.
به روایتی دیگر واژه بورس در معنای کنونی آن از شهربروژ بلژیک گرفته شده است، یك مرکز تجاری که تجار و بازرگانان به آنجا می‌رفتند؛ پس از مدتی مردم نیز برای حل وفصل جنبه‌های مالی خود، شروع به رفتن به آنجا کردند.

در فرهنگ فارسی معین آمده است: «بورس» بازاری است که داد و ستد و معامله (بخصوص اوراق بهادار) در آنجا انجام گیرد.

لوگوی بورس تهران برگرفته از یک نشان برنجی مربوط به دوره هخامنشایان است که در استان لرستان کشف شده است. در این لوگو چهار انسان دست در دست یکدیگر (اتحاد و همکاری) در درون دایره‌ای قرار دارند که نشان گر دنیا است. دنیایی که بر اساس افسانه‌های قدیمی ایران بر روی شاخ دو گاو قرار دارد. که خود نشانه ثروت و بهره‌وری هستند. این نشان هم اکنون در موزه لوور پاریس نگهداری می‌شود.

تاریخچه

اندیشه‌ ایجاد بورس زمانی شکل گرفت که عده‌ای از بازرگانان اروپایی از فعالیت‌های تجاری خود ضرر کردند، بنابراین به فکر راه‌حلی افتادند تا به وسیله‌ آن بتوانند جلوی این ضرر را بگیرند و یا آن را به حداقل برسانند. نتیجه آن شد که تعدادی از بازرگانان عده‌ای را در فعالیت‌های خود شریک کردند تا با این روش سود و زیان احتمالی را با آن‌ها تقسیم کنند. این تجربه موفقیت‌آمیز بود لذا به تدریج هر تاجری سعی می‌کرد تا فعالیت‌های تجاری خود را با این روش ادامه دهد؛ بخصوص که این روش برای افرادی که فعالیت‌های بزرگ اقتصادی انجام می‌دادند بسیار مطلوب‌تر بود. رفته‌رفته این تجربه قانونمند شد و به تشکیل شرکت‌های سهامی تبدیل گردید.

اولین تجربه مربوط به تشکیل یک شرکت سهامی در کشور روسیه بود که در سال 1353 میلادی تصمیم گرفت کالاهایی را بدون این که آفریقا را دور بزند، از شمال اروپا به شرق آسیا و چین ببرد و این کاری بود که احتمال ضرر در آن بیشتر بود. برای انجام این کار عده‌ای از تجار، سرمایه‌ لازم را تأمین کردند و هر کس به نسبت سرمایه‌ خود در سود و زیان شرکت شریک شد و این کار با موفقیت صورت گرفت. بعدها با گسترش مبادلات در اروپا به سرمایه‌های زیادتر و شرکای بیشتری نیاز شد. برای این کار نیاز به مراکزی بود تا بتوان بین سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران رابطه برقرار کرد. چنین مراکزی تأسیس شدند و بورس نام گرفتند.

اولین بورس دنیا در قرن هفدهم میلادی در شهر آمستردام هلند تشکیل شد و امروز اکثر کشورهای جهان دارای بورس هستند. در ایران نیز در سال 1345 قانون تشکیل بورس به تصویب رسید و از 15 بهمن‌ماه سال 1346 آغاز به کار کرد.

بورس چیست؟

برای شناخت بورس و آشنایی بیشتر با آن بهتر است از «بازار» و تعریف آن شروع کنیم. در یک تعریف ساده، می‌توان گفت که، بازار مکانی است که در آن خرید و فروش صورت می‌گیرد؛ و ساده‌تر این است که بگوییم هرگاه شرایطی فراهم شود که بین خریدار و فروشنده رابطه‌ برقرار شود و معامله‌ای صورت پذیرد بازار تشکیل شده است. این شرایط می‌تواند مکان خاصی باشد یا شبکه‌ای ارتباطی مثل اینترنت. در بازارها به طور کلی دو نوع دارایی، دارایی‌های واقعی و دارایی‌های مالی، مورد معامله قرار می‌گیرند. دارایی‌های واقعی همان دارایی‌های فیزیکی هستند مثل زمین، ساختمان و انواع کالا مانند ماشین، لوازم خانگی و... اما دارایی‌های مالی دارایی‌های کاغذی و بهتر بگوییم اسنادی هستند، مثل سهام و اوراق مشارکت.

بورس‌ بازاری است که در آن دارایی‌های مختلف مورد معامله قرار می‌گیرد. از این رو، انواع بورس‌ها را می‌توان به سه دسته‌ کلی بورس کالا، بورس ارز و بورس اوراق بهادار طبقه‌بندی کرد.

1-    بورس کالا: بازاری که در آن خرید و فروش کالاهای معین صورت می‌گیرد و به طور منظم و دائم فعال است بورس کالا نام دارد. در بورس کالا معمولاً مواد خام و مواد اولیه مورد معامله قرار می‌گیرد. هر بورس کالایی را با نام همان کالایی که مورد معامله قرار می‌گیرد نام‌گذاری می‌کنند. مثلاً بورس نفت و بورس گندم.

2-    بورس ارز: در بورس ارز، همان‌طور که از نام آن مشخص است، کار خرید و فروش پول‌های خارجی انجام می‌گیرد. این بورس در کشور ما فعال نیست اما در کشورهای پیشرفته فعالیت چشمگیری دارد.

3-    بورس اوراق بهادار: در بورس اوراق بهادار دارایی‌های مالی از قبیل سهام، اوراق مشارکت و... مورد معامله قرار می‌گیرد. در ایران، به بازار خرید و فروش اوراق بهادار که به طور رسمی و دائمی در محل معینی تشکیل می‌شود «بورس اوراق بهادار» می‌گویند ولی ما در این نوشته برای اختصار آن را بورس یا بورس اوراق بهادار می‌گوییم.

بورس اوراق بهادار چه می‌کند؟

کار اصلی بورس اوراق بهادار این است که زمینه‌ای فراهم می‌آورد تا دو گروه از مردم، به طور قانونی، در یک فعالیت اقتصادی شریک و علاوه بر تأمین نیازهای یکدیگر، از منفعت و سود این فعالیت بهره‌مند شوند. این دو گروه سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران می‌باشند. اصولاً در یک تقسیم‌بندی ساده، افراد جامعه را می‌توان به دو گروه تقسیم کرد؛ یک گروه کسانی که پول، سرمایه و یا پس‌انداز دارند اما نمی‌توانند با آن کار کنند و گروه دوم کسانی که توانایی انجام فعالیت‌های اقتصادی دارند اما سرمایه و پول کافی ندارند. این دو گروه علاوه بر این که یکدیگر را نمی‌شناسند و تعداد آن‌ها نیز کم نیست دارای ویژگی‌های مختلفی هستند. به عنوان مثال، همه‌ سرمایه‌گذاران به یک اندازه پس‌انداز ندارند. برخی دارای مبالغ اندک و برخی صاحب مبالغ کلان می‌باشند، سلیقه‌ این افراد هم برای سرمایه‌گذاری متفاوت است، مثلاً عده‌ای تمایل به سود کم در کوتاه‌مدت دارند و عده‌ای به دنبال سود بیشتر ولی در درازمدت‌اند و ده‌ها ویژگی دیگر.

سرمایه‌پذیران نیز از ویژگی‌های مختلف برخوردارند، برای مثال، هر گروه در زمینه‌ خاصی فعالیت می‌کنند، با توجه به نوع فعالیت‌شان سودهای متفاوتی پرداخت می‌کنند، در اداره‌ مراکز تولیدی خود سلیقه‌ متفاوت دارند و... حال با این همه ویژگی‌های متفاوت چگونه می‌توان بین این دو گروه رابطه برقرار کرد تا همه‌ آن‌ها ضمن قبول شرایط یکدیگر حاضر به شراکت شوند؟ یکی از ‌کارهای اساسی بورس همین است که با ایجاد یک فضای مناسب و قانونمند زمینه‌ای فراهم ‌آورد تا از طریق آن برآوردن تمامی خواسته‌های قانونی طرفین با حفظ حقوق آن‌ها میسر شود. بورس یک مشکل بسیار بزرگ دیگر را نیز حل کرده است، به طوری که می‌توان ادعا کرد حل این مشکل باعث گسترش سرمایه‌گذاری و در نتیجه توسعه‌یافتگی و پیشرفت سریع‌تر کشورهای جهان شده است. آن مشکل این است که اگر افراد مختلفی که با سرمایه‌های متفاوت وارد بورس شده و در فعالیت‌های اقتصادی بزرگ شریک می‌شوند، بخواهند، در هر زمان که تصمیم بگیرند، سهم و سرمایه‌ خود را به قیمت مناسب بفروشند، باید چه کار کنند؟ به عنوان مثال اگر فردی 100 سهم از 125 میلیون سهم یک کارخانه‌ سیمان را دارا باشد و تصمیم بگیرد آن را همین امروز بفروشد چگونه می‌تواند قیمت سهام خود را مشخص کند؟ چطور می‌تواند قیمت کارخانه را محاسبه نماید تا براساس آن قیمت سهم خود را مشخص کند؟ چه قدر زمان، چه تعداد افراد و چقدر هزینه برای این کار لازم است؟و... بورس این مشکل را حل کرده و ساز و کاری را طراحی کرده است که هر فرد با هر میزان سهم، در هر روز تصمیم به فروش سهامش بگیرد بتواند از قیمت سهام خود آگاه شود و یا حتی اگر تصمیم به فروش نداشته باشد قیمت روز سهام خود را بداند.

قیمت سهام در بورس چگونه مشخص می‌شود؟

نظام قیمت‌گذاری در بورس به گونه‌ای طراحی شده است که هیچ کس نمی‌تواند در قیمت‌گذاری دخالت کند؛ به این ترتیب که در بورس افراد نمی‌توانند شخصاً اقدام به خرید و یا فروش سهام بنمایند و این کار باید از طریق کارگزاری‌های بورس و کارگزاران آن انجام شود. کارگزاران افرادی خوش‌نام و مطمئن هستند که علاوه بر این که سابقه‌ تخلفات مالی ندارند مجوز فعالیت خود را از سازمان بورس دریافت کرده‌اند؛ یعنی فعالیت‌های آن‌ها تحت نظارت بورس انجام می‌پذیرد.

ورود به بورس بدین طریق است که، چه فروشندگان و چه خریداران سهام در اولین قدم تقاضای خود را به کارگزاران بورس تحویل می‌دهند. کارگزاران هر روز به جز روزهای پنج‌شنبه و ایام تعطیل از ساعت 9 صبح الی 12 ظهر در تالار بورس حاضر شده و تمامی تقاضاهای خرید و فروش را وارد سیستم معاملات می‌کنند. پس از وارد شدن لیست تقاضاها در سیستم معاملات، تقاضاها در دو صف؛ صف خرید و صف فروش، براساس قیمت و زمان ورود، اولویت‌بندی می‌شود. این سیستم به گونه‌ای طراحی شده است که قیمت‌هایی را که برای فروش ارزان‌تر است و تقاضاهای خریدی را که قیمت بالاتری دارند در ردیف اول قرار می‌دهد. بدین ترتیب هر کس که به ارزان‌ترین قیمت بفروشد در اول صف فروش و هر کس گه به گران‌ترین قیمت بخرد در اول صف خرید قرار می‌گیرد و بنابراین قبل از دیگران معامله خواهد کرد. البته در صورتی که دو تقاضا با یک قیمت وارد سیستم شود، سیستم اولویت را به تقاضایی می‌دهد که زودتر وارد سیستم معاملات شده باشد. این عملکرد سیستم بیانگر آن است که روند معاملات و قیمت سهام براساس عرضه و تقاضا مشخص می‌شود و امکان دخالت افراد در آن وجود ندارد.

چرا در بورس سرمایه‌گذاری کنیم؟

سرمایه‌گذاران در هر کجا که سرمایه‌گذاری می‌کنند علاوه بر این که به دنبال کسب سود هستند، در انتخاب نوع سرمایه‌گذاری نیز به دنبال جایی می‌گردند که سود بیشتری بدهد، مورد اطمینان و قانونی باشد، هر زمان که بخواهند بتوانند از وضعیت سرمایه‌گذاری خود مطلع شوند، هر وقت که بخواهند بتوانند سرمایه‌ خود را نقد کنند و... برخی نیز علاوه بر این، معیارهای متعالی‌تری دارند. به عنوان مثال، به دنبال سرمایه‌گذاری در کاری هستند که علاوه بر خودشان، جامعه نیز از آن بهره‌مند شود. مثلاً ایجاد اشتغال بکند و... بورس از جمله مراکزی است که جمیع این ویژگی‌ها را داراست. پس سرمایه‌گذاری در بورس نه تنها برای سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران سودمند است بلکه برای کل جامعه نیز فواید قابل توجهی دارد.

چگونه می‌توان در بورس سرمایه‌گذاری کرد؟

انجام هر فعالیتی تابع آداب و مقرراتی است. سرمایه‌گذاری در بورس نیز تابع مقررات و آداب خاص خود است. اولین کاری که برای سرمایه‌گذاری در بورس باید انجام داد گرفتن «کد معاملاتی» است. این کد به منظور راحت‌تر شدن و سرعت یافتن بیشتر کار به افراد داده می‌شود؛ همان‌طور که بانک به مشتری خود شماره حسابی می‌دهد که مشتری با آن شماره شناخته می‌شود. بنابراین، سیستم معاملاتی بورس افراد را به وسیله‌ کد معاملاتی آن‌ها شناسایی می‌کند. برای گرفتن کد معاملاتی، فرد می‌تواند با مراجعه به یکی از کارگزاری‌ها و ارایه‌ فتوکپی شناسنامه یا کارت ملی خود کد مربوط به خود را دریافت دارد. کد معاملاتی شامل سه حرف اول نام‌خانوادگی به همراه یک عدد ثابت می‌باشد.

خرید سهام

خریدار سهام برای خرید باید به یکی از کارگزاری‌های بورس مراجعه و از کارگزار تقاضای فرم درخواست خرید کند. کارگزار فرمی را در اختیار او قرار می‌دهد و او علاوه بر تکمیل فرم باید مبلغی را که می‌خواهد سرمایه‌گذاری کند به حساب کارگزار واریز و فیش آن را به همراه فرم تکمیل شده تحویل کارگزار نماید و رسید بگیرد. طی زمان معینی، پس از آماده شدن اوراق سهام، مشتری با تحویل رسید قبلی به کارگزار اوراق سهام خود را دریافت می‌دارد. علاوه بر خرید حضوری، اشخاص می‌توانند از طریق اینترنت نیز اقدام به خرید کنند و پس از انجام هر عملیات پرینت آن را به عنوان رسید دریافت نمایند. در فرم درخواست خرید، مواردی از قبیل مشخصات خریدار، تعداد سهام مورد تقاضا، مبلغ سرمایه‌گذاری و... گنجانده شده است. از جمله مواردی که خریدار در فرم درخواست خرید باید مشخص کند قیمت و نوع سهم مورد نظر خود می‌باشد. برای این کار، خریدار چند راه در پیش‌رو دارد:

راه اول این که خریدار، چون اطلاع چندانی از سهام و اوراق موجود در بورس ندارد، مبلغی را که می‌خواهد در بورس سرمایه‌گذاری کند در اختیار کارگزار می‌گذارد و از او می‌خواهد که به انتخاب خودش بهترین سهام را برای او خریداری کند، ضمن آن که می‌تواند اولویت‌های مورد نظر خود را به کارگزار اطلاع دهد.

راه دوم این است که خریدار، اگر خرید سهام خاصی را در نظر دارد آن را به کارگزار می‌گوید، مثلاً می‌گوید «اگر سهام فلان کارخانه عرضه شد برای من خریداری کنید». در این حالت، چون قیمت سهم وسط خریدار اعلام نشده است کارگزار اختیار دارد که به هر قیمتی که سهم مورد نظر مشتری عرضه شد آن را خریداری نماید. لازم به ذکر است که کارگزاران غالباً مسؤولیت‌پذیری و تعهد اخلاقی لازم را دارند و سعی می‌کنند به بهترین قیمت ممکن سهام مورد نظر مشتری را برای او خریداری نمایند. در هر صورت کارگزار اطلاعات مشورتی خود را در اختیار خریدار قرار می‌دهد و در تصمیم‌گیری و انتخاب به او کمک می‌کند.
و بالاخره راه سوم خرید سهام این است که خریدار از کارگزار تقاضای خرید سهم معینی را با قیمت معین می‌کند و کارگزار نیز مطابق درخواست مشتری اقدام به خرید می‌نماید.

فروش سهام

برای فروش سهام نیز، همچون خرید، فروشنده باید به کارگزار مراجعه و فرم درخواست فروش را تکمیل کند. برای این کار فروشنده دو راه در پیش رو دارد:

راه اول این که به کارگزار اختیار می‌دهد تا سهامش را به قیمت بازار بفروشد؛ در این حالت کارگزار موظف است تا سهام مشتری را به بالاترین قیمت پیشنهادی روز بفروشد.

راه دوم این که فروشنده در فرم فروش قید می‌کند چنانچه قیمت سهام او در بورس تا حد معینی افزایش یافت اقدام به فروش کند. به عنوان مثال به کارگزار می‌گوید که هر سهم او را زیر قیمت 200 تومان نفروشد. در این صورت کارگزار منتظر می‌ماند تا قیمت سهم به حد مورد نظر برسد و سپس اقدام به فروش می‌کند. بدیهی است که در این صورت نیز کارگزار مشاوره‌ لازم را به فروشنده می‌دهد. به عنوان مثال اگر قیمت پیشنهادی فروشنده پایین‌تر از قیمت روز بازار باشد ولی خودش نداند، کارگزار او را راهنمایی می‌کند و به وی یادآور می‌شود که می‌توان سهم را به قیمت بالاتر نیز فروخت، بر عکس هم، و اگر قیمت پیشنهادی مشتری بالا باشد به او یادآور می‌شود که در این قیمت امکان فروش سهم وجود ندارد.

معاوضه‌ سهام

علاوه بر خرید و فروش سهام راه دیگری برای معامله‌ سهام وجود دارد و آن معاوضه‌ سهام است. معاوضه‌ سهام به این صورت است که صاحب سهام، نحوه‌ فروش سهام خود و نیز نحوه‌ خرید سهام مورد نظر را به اطلاع کارگزار می‌رساند، و کارگزار نیز مطابق این درخواست اقدام به معاوضه می‌کند. شایان ذکر است که کارگزاران بورس، در قبال خدمتی که برای مشتریان انجام می‌دهند، درصدی از مبلغ هر معامله را به عنوان اجرت یا حق کارگزاری خود برداشت می‌کنند. این مبلغ مطابق قانون مشخص شده است و در همه‌ کارگزاری‌ها یکسان و ثابت است.

توصیه‌هایی برای سرمایه‌گذاری در بورس

زندگی بشر و فعالیت‌های او همواره با پیامدهای مختلفی همراه است و اتفاقات جزو لاینفک زندگی است. به همین دلیل، هر کس، بر اثر دانش و تجربه‌ خود، راه‌های مقابله با اتفاقات و کم‌کردن زیان‌های ناشی از آن را پیدا کرده و در زندگی به کار می‌گیرد. در مورد بورس که مورد نظر ماست، خبرگان بازار سرمایه توصیه‌هایی به مشتریان دارند و معتقدند اگر افراد این توصیه‌ها را به کار ‌گیرند فعالیت‌هایشان با موفقیت بیشتر و پیامدهای منفی کمتری همراه خواهد بود. در ادامه برخی از این توصیه‌ها را شرح می‌دهیم:

•    سرمایه‌ مازاد خود را به کار گیرید

معمولاً افراد، با توجه به اتفاقات مختلفی که در زندگی‌شان پیش می‌آید، بخشی از درآمد خود را به عنوان هزینه‌های ضروری کنار می‌گذارند تا در روز مبادا از آن استفاده کنند. از آنجا که بازار سهام یکی از بازارهای پرنوسان می‌باشد خبرگان بازار توصیه می‌کنند که بهتر است افراد از به کارگیری سرمایه‌های اصلی و ضروری خود در این بازار پرهیز کنند. آن‌ها معتقدند کسانی که می‌خواهند در این بازار سرمایه‌گذاری کنند بایستی نه تنها اولویت را به رفع نیازهای اولیه‌ زندگی خود بدهند، بلکه حتی از به کارگیری آن بخش از درآمد خود که برای هزینه‌های اتفاقی در نظر گرفته‌اند در بازار بورس صرف‌نظر کنند. خبرگان بازار سرمایه می‌گویند بهتر است افراد پس‌اندازهای اضافی خود را وارد بازار سهام کنند.

•    به شایعات توجه نکنید

یکی از مشکلات مردم این است که در برخی مواقع از احساسات خود تبعیت می‌کنند و یا تحت تأثیر حرف‌های دیگران قرار می‌گیرند. هر چند این نکته در بسیاری از تصمیم‌گیری‌ها تأثیر چندانی ندارد اما در فعالیت‌های اقتصادی و بخصوص در بازار سهام می‌تواند موجب ضرر برای افرادی باشد که به احساسات خود میدان می‌دهند. واقعیت امر این است که سرمایه‌گذاری در بازار سهام باید براساس تحقیق و اطلاعات صحیح انجام شود. زیرا در این بازار عوامل متعددی همچون وضعیت اقتصاد کشور، عملکرد شرکت، اتفاقات جهانی و... در تغییر قیمت‌ها مؤثرند؛ در نتیجه هرگز نباید تنها براساس توصیه‌ی دوستان و یا تبلیغات و یا حتی عملکرد خویشاوندان برای سرمایه‌گذاری در این بازار تصمیم‌گیری کرد.

•    برای کوتاه‌مدت سرمایه‌گذاری نکنید

سرمایه‌گذاران نباید نگران نوسانات و افت و خیزهای روزانه‌ بازار باشند که در مورد بازار سهام امری عادی است، بلکه پیوسته باید روند بلندمدت را مورد توجه قرار دهند؛ چراکه شرکت‌های بورسی معمولاً شرکت‌های بزرگی هستند و طبیعتاً کارها و پروژه‌هایی که در دست انجام دارند کلان و بسیار بزرگ خواهد بود. پرواضح است که سود پروژه‌های بزرگ در کوتاه‌مدت به دست نمی‌آید و در بلندمدت حاصل می‌شود. در نتیجه سرمایه‌گذاران می‌بایست برای دریافت واقعی سودِ سرمایه‌های خود در بازار سهام، به سرمایه‌گذاری با دید بلندمدت نگاه کنند.

•    سبد سهام تشکیل دهید

بازار سهام دارای ویژگی‌هایی است که از آن جمله می‌توان به بالا و پایین رفتن قیمت‌ها و ریسک یا خطر افت شدید قیمت‌ها اشاره کرد. از آنجا که به طور معمول و در طی زمان قیمت برخی سهام افزایش و قیمت برخی کاهش می‌یابد، برای درامان ماندن از خطر کاهش قیمت سهام خریداری شده، خبرگان بازار توصیه می‌کنند که خریداران بهتر است سبدی از سهام خریداری کنند و از خریدن یک نوع سهم پرهیز نمایند؛ چرا که وقتی سهامدار سرمایه‌ خود را به سهام متعدد و متنوعی اختصاص می‌دهد پایین آمدن احتمالی قیمت برخی از این سهام از طریق بالا رفتن قیمت برخی دیگر از سهام موجود در سبد جبران می‌شود و در این صورت سرمایه‌گذار می‌تواند به راحتی خطر احتمالی کاهش قیمت‌ها را رفع کند.

•    نسبت به سرمایه‌گذاری خود بی‌توجه نباشید

سرمایه‌گذار پس از تشکیل سبد سهام نباید نسبت به وضعیت آن بی‌تفاوت باشد، بلکه باید به طور مرتب آن را مورد بررسی قرار دهد و وضعیت آن را نسبت به وضعیت بازار بسنجد تا بداند که آیا سبد سهام او هماهنگ با بازار است و یا نیاز به بازنگری و تغییر دارد یا نه. برای این کار او می‌تواند با خبرگان، مشاوران و کارگزاران بورس نیز مشورت نماید و از راهنمایی آن‌ها بهره ببرد.

•    غیرمستقیم سرمایه‌گذاری کنید

کسانی که می‌خواهند در بورس سرمایه‌گذاری کنند دو راه در پیش دارند: راه اول این که خودشان مستقیماً سهام مورد نظر خود را خریداری کنند که طبعاً خودشان نیز پیگیر نوسانات بازار و وضعیت سهام خود خواهند بود؟ و یا شخصاً به تشکیل سبد سهام اقدام کنند. البته خبرگان، انتخاب شیوه‌ سرمایه‌گذاری مستقیم را برای همه مناسب نمی‌دانند. زیرا چنین کاری نیازمند تجربه و تخصص برای بررسی وضعیت بازار، شرکت، اقتصاد کشور و... است، علاوه بر این که سرمایه‌گذار می‌بایست بخش عمده‌ای از وقت خود را صرف این کار بنماید که مقرون به صرفه نیست. از این رو، راه‌ دومی را توصیه می‌کنند و آن سرمایه‌گذاری غیرمستقیم است. در این روش سرمایه‌گذار اقدام به خرید واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌کند، که از این طریق علاوه بر انتخاب یک سبد سهام مناسب از تخصص، تجربه، امکانات و سایر خدمات صندوق‌ها بهره‌مند می‌شود.

بهترین راه سرمایه‌گذاری در بورس را انتخاب کنید

مناسب‌ترین راه برای سرمایه‌گذاری، استفاده از صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری نهادها و یا شرکت‌هایی هستند که سرمایه‌ خود را عمدتاً در سهام و برخی موارد دیگر مثل اوراق مشارکت به کار می‌گیرند. این صندوق‌ها مجوز فعالیت خود را از سازمان بورس دریافت و تحت نظارت همین سازمان نیز فعالیت می‌‌کنند. صندوق‌ها همه‌ عوامل کار، شامل مدیر، ضامن، امین، پرسنل متخصص و توانمند و سایر امکانات مورد نیاز را در اختیار دارند و علاوه بر آن براساس قانون، سرمایه‌ قابل‌توجهی را برای شروع کار تهیه کرده‌اند. بنابراین از هر جهت چه از لحاظ سرمایه و چه از لحاظ نیروهای باتجربه و توانمند قابل اعتمادند. این که توصیه می‌شود سرمایه‌گذاری از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری انجام شود به دلیل آن است که سرمایه‌گذار با خرید واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق، در حقیقت یک سبد سهام را تشکیل می‌دهد که این سبد به طور مرتب تحت نظارت مدیر و کارشناسان صندوق است و در شرایطی که لازم است سهام صندوق فروخته و یا تبدیل شود آنها با آگاهی و تخصصی که دارند مدام به دنبال سهام خوب و پربازده هستند و به طور مرتب سرمایه‌ خود را به سهام برتر تبدیل می‌کنند. در نتیجه به طور معمول انتظار می‌رود صندوق‌ها در سهام بهترین شرکت‌ها سرمایه‌گذاری کنند؛ پس هرکس واحدهای صندوق‌ها را خریداری کند در حقیقت در بهترین شرکت‌ها سرمایه‌گذاری کرده و از بهترین و پربازده‌ترین سهم‌ها بهره‌مند شده است. این افراد بدون آن که دغدغه‌ افت و خیزهای بازار را داشته باشند با پرداخت کارمزد بسیار کم از توانمندی و سود صندوق‌های سرمایه‌گذاری بهره‌مند می‌شوند.

منابع:

-    فنایی، سید مجتبی: آشنایی با بورس
-    انجمن علمی اقتصاد دانشگاه پیام نور دزفول، برگی از اقتصاد
-    برگرفته از www.tse.ir بورس اوراق بهادار تهران